Teknolojinin gelişmesi eğitimde sınırları ortadan kaldırmamıza olanak sağlıyor. Araştırmalar online eğitimin geleneksel yöntemler kadar etkili olabileceğini göstermiştir. Ancak buna olanak sağlayabilmek için ilk önce öğrenmemiz gereken becerilerden biri öz-yönetimdir.
Özellikle güncel gelişmeler sebebiyle online eğitimin böylesine önem kazandığı bu günlerde kendimizi yönetebilmek her zamankinden mühim bir hale gelmiştir. Kendi kendini yönetebilmek ya da öz-yönetim, akademik konulardan müzik aleti çalmak gibi hobilere, kilo vermekten yabancı dil öğrenimine imkan sağlayan, her yaş kitlesi için çok önemli bir araçtır. Kendi kendini yönetebilmek, öğrencilerin ödevlerini tamamlamalarına, sınavlara çalışmalarına, sınıfta odaklanmalarına ve planlarını takip etmelerine olanak sağlar. Yetişkinlerde, yeni bir mesleki beceri geliştirmelerini veya diyete devam etmek gibi yaşamla ilgili hedeflere ulaşmalarına yardımcı olur.
Peki bu öz-yönetimi kendimizde nasıl oluşturacağız? Oldukça zor olan bu özelliği hayatımıza adapte etmeye, kendimize sorular sorarak başlayabiliriz.
- Asıl hedefim ne? Nereye varmak istediğinizi bilmiyorsanız, kendinizi anlamlı bir şekilde yönetmeniz mümkün değildir. Hedeflerinizi tanımlayın. Hedef belirlemek öz farkındalık ile başlar. Kendinize sormanız gereken soru sudur: Nereye ulaşmak istiyorum?
Plan yapabilmeniz için hedefinizin bu özelliklere sahip olduğuna emin olun:
- Belirgin ve açık
- Ölçülebilir
- Ulaşılabilir
- Yararlı ve alakalı
- Zaman sınırlandırılmasına uygun
- Plan yap. Hedefe ulaşmak için yapmam gerekenler nedir? Hedefime ulaşmak için atmam gereken adımlar nedir? Şimdi bu planı bir stratejiye çevirmenin adımlarına bakalım:
- Yazıya dök; Planlamanın en önemli aşaması elbetteki aklınızdakileri kelimelere dökmektir.
- Parçala. Hedefi gözüde buyumemesi icin kucuk parcalara bölmelisin. Büyük hedeflere ulaşmak için küçük adımlarını bilmek önemlidir.
- İlk adımını planla. Baslamak icin en etkili yöntem ilk is ne yapacağını bilmek olacaktir.
- Zaman sınırlaması koy. Her adımı yerine getirmek için kendine zaman sınırlaması koymalısın.
- Paylaş; Sevdiklerinize ve yakınlarınıza planlarınızdan bahsetmek onlara sadık kalmanızda etkili olacaktir.
Kendine zaman tanı. Öz-yönetim bir düşünme ve yaşam biçimidir, inşa etmek zaman alır.
- Görev Listesi – Öncelik Vermek ve Yetkilendirmek için Eisenhower Matrisi Kullanımı
Öz-yönetimi geliştirmenin bir yolu, acil ve önemli görevlerinizi önceliklendirmektir. Eisenhower Matrisi bunu başarmanıza ve neyin öncelikli olmasi gerektigini anlamanıza yardımcı olabilir. Bu matris dört kutuya ayrılmıştır:
Önemli / Acil (Şimdi yap)Bunlar önceliğe sahiptir ve tamamlanması gereken birincil odak noktası olmalıdır. | Önemli / Acil değil (Ne zaman yapacagina karar ver)Bunlar, kişisel ve mesleki gelişiminiz için önemli olan uzun vadeli hedefler ve görevlerdir, ancak kesin bir mühletleri yoktur. |
Önemli değil/ AcilBu görevler, 1. çeyrekteki görevleriniz tamamlandıktan sonra yetki verebileceğiniz veya tamamlamayı planlayabileceğiniz görevlerdir. | Önemli değil / Acil değil (Listeden cikar)Bu görevler ortadan kaldırmanız gereken 4. çeyrek kadranina yerleştirilir. Gerçekten gerekiyor mu yoksa bu süre daha faydali görevlerinizde kullanılabilir mi? |
Eisenhower Matrisi
- Zaman Yönetimi – Odağınızı Artırmak için Pomodoro Tekniğini Uygulama
Pomodoro tekniğini kullanarak işlerinizi ertelemekten kaçının. Bu tekniği uygulamak için bir görev seçin ve 25 dakika zaman tutarak tamamen odaklanmış bir şekilde göreve başlayın ve ardından 5 dakikalık kısa bir mola verin. Bu şekilde dört döngüden sonra, kendinize 30 dakikalık bir mola verin. Bu sistem gerçekten işe yarıyor çünkü “25 dakika çalışacağım” diye oturuyorsunuz. 25 dk gayet ulaşılabilir bir hedef.
Tüyo: Bir göreve odaklanırken aklınıza gelen düşünceleri ve duyguları yazmak için bir günlük (defter veya dijital) tutun. Bu, kişisel farkındalığınızı artırmanıza ve hangi girişimlerin sizi rotanızdan saptırdığını ve sizi neyin motive ettiğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
- Çoklu Görev (Multitasking) Safsatasını Unutun
Günümüz hayat tarzında, çoklu görevlerin (multitasking) çekiciliğini reddetmek zor. E-postamızı yazarken bir yandan İngilizcemizi geliştirmek için Netflixte bir dizi izlemek kulağa güzel geliyor fakat çalışmalar, nüfusun sadece % 2,5’inin verimli bir şekilde çoklu görev yapabildiğini gösteriyor, dolayısıyla artık bu yöntemin işe yaradığına dair kendimizi kandırmayı bırakmamız gerekiyor.
Maalesef, sorunlarımızı düşünmemiz ve önemli görevlere öncelik vermemizi engellediği için çoğu zaman çoklu görev efsanesine inanmak kolaydır. Bir kerede birçok göreve atıldığımızda, her görevin önem sırasını düşünmek yerine, aynı anda birkaçını başarmaya çalışmak cazip gelebilir. Bunun yerine, beynimizi çoklu göreve maruz bırakıyor ve bölüyoruz – muhtemelen bir şeyi muntazam şekilde yapma yeteneğimizi kaybediyoruz.
- Hatalarınızı Kabul Edin, Kendinizi Affedin ve Sınırlarınızı Belirleyin
Öz yönetimde, kendi hatalarınızı kabul edebilmek işin en önemli adımıdır. Birçoğumuz yanlış bir şey yaptığımız fikrine kapılmaktan korkuyoruz, ama bunu görmezden geldiğimizde, gelişme yollarımızı kapatıyoruz.
Öz yönetimi geliştirmek söz konusu olduğunda, başarısızlığı kabul etmek en zor iş olabilir. Bir hatadan kaçınmak yerine, mümkün olan en kısa sürede kabullenin. Sonra bu hata için kendinizi affedin ve yola devam edin. Başarısızlığı kabul etmek, gelişime olanak sağlayan bir büyüme anı yaratır.
Bu noktada tıkandığınızı hissettiğinizde yapmanız gereken, derin nefesler almak ve gerekirse yardım istemektir.
- Özdüşünüm için Kendinize Zaman Tanıyın
Kendi kendini yönetme sadece kişisel hedeflerinizin izin verdiği ölçüde ilerleyecektir. Gelecekle ilgili hedeflerinizi akılda tutarak günlük planınızı yapın. Günlük drama veya projeler ayaklarımızı yerden kesiyor olsa da, “rota düzeltmek” için zaman ayırın ve şunu sorun: Yaptığınız eylemler geleceğinize nasıl etki edecek?
Unutmayın ki, Öz-Yönetim Sürekliliği Olan Bir Çalışmadır
Başarılı bir öz yönetim stratejisinin oturması yıllar alacak bir süreçtir ve sürekli gelişim halindedir. Hangi önceliklendirme ve üretkenlik stillerinin sizin için çalıştığını ve hangilerinin başarılı olmak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu bulmanız zaman alacaktır.
İki adim ileri gittiğimizde bir adım gerilemek bir sorun degil, insan doğasının bir parçasıdır. İlerlediğiniz yolun dümdüz olmasi icin bir neden yoktur, zig-zag da olabilir 🙂
Güzel taktikler 🙂